باغی که به موزه سلاح تبدیل شده است

سال ساخت باغ عفیف آباد شیراز:1246

دوره تاریخی باغ عفیف آباد شیراز: صفویان

دسته بندی جاذبه: جاذبه فرهنگی

باغ عفیف آباد یکی از جاذبه های شیراز

وقتی به شیراز سفر می کنی،مناظر و مکان های دیدنی بسیاری هست که نمی توان حتی از دیدن یکی از آنها غافل شوی. باغ عفیف آباد،یکی از مکان هایی است که هر گردشگری را مجذوب می کند. امروز گشت و گذاری در این باغ داشته باشیم و کمی با تاریخچه و معماری و... آن آشنا شویم و از تصاویر آن لذت ببریم .

باغ عفیف آباد از جاذبه های گردشگری شیراز

باغ عفیف آباد شیراز

تاریخ احداث امارت این باغ به سال 1284 برمی گردد، دورانی که میرزا محمد علی خان قوام آن را بنا نمود. امروزه اداره آن در اختیار ارتش جمهوری اسلامی ایران است و آن را به یک موزه سلاح زیبا تبدیل کرده اند تا بازدید کنندگان ضمن لذت بردن از محیط زیبا و سرسبز باغ، از این موزه تماشایی و متفاوت نیز بازدید کنند.

باغ این مجموعه در دوران صفویه خلق شده است و احتمالاً پادشاهان برای گشت و گزار و تفریح از آن استفاده می کردند، اما پس از آن و در زمان قاجار این باغ توسط قوام خریداری شد و یک عمارت زیبا درون آن ساخته شد.

وسعت کل مجموعه چیزی حدود 127 هزار مترمربع است. داستان نام این باغ نیز این است که در اواخر دوران قاجار این باغ به دست عفیفه خانم، خواهرزاده بانی آن افتاد، از آنجا که این شخص در مرمت و گسترش آن نقش فراوانی ایجاد کرد و باعث رونق این باغ گردید در بین مردم این باغ به نام باغ عفیف آباد مشهور شد .

تاریخچه باغ عفیف آباد شیراز

تاریخچه ی این باغ به روزگارصفویه بر می گردد که به باغ گلشن معروف بوده است. پس از صفویه این قلعه ویـران شده و این باغ سـالها رونق و آبادانی خود را از دست داد. در سال 1863م (1284ه.ق) میرزا علی محمد خان قوام الملک عمارت و باغ فعلی را احداث نمود.

وی برای آبیاری درختان باغ کاریز لیمک را که در قصر قمشه بود خریداری کرد. در آن دوره که معاصر حکومت قاجاریه است، باغ گلشن یکی از زیباترین باغهای شیراز به شمار می رفته است. دور این باغ حصاری از چینه گل کشیده و انواع درختان میوه بجز نارنج و خرمالو در آن کاشته بودند.

همچنین خیابانهایی با ردیف درختان سرو و صنوبر و چنار و بید و عرعر و آبشارهای سنگی با آب جاری و دائمی در باغ احداث کرده بودند. در دو جانب آبشارها، گیاهان مرغ و چمن کاشته بودند. حوضی که در صحن عمارت این باغ بوده بازمانده سالیان ویرانی باغ بوده است .

باغ عفیف آباد شیراز از دوره صفویه

ویرانی باغ عفیف آباد شیراز

در آن زمان این باغ از جمله باغهای آباد و مهم شیراز و مقر پادشاهان وقت بوده است . یعقوب خان ذوالقدر - حکمران فارس- در زمان شاه عباس صفوی ، در قسمتی از اراضی این باغ قلعه ای محکم ساخته و برای بنای این قلعه سنگهای گورستان جعفر آباد و مصلی را به کار برده بود. پس از صفویه این قلعه ویران شده و این باغ سالها رونق و آبادانی خود را از دست داد .

این باغ در اواخر سده ی گذشته ، به خواهر زاده ی قوام الملک - عفیفه خانم - ارث رسید و چون او بهسازی گسترده ای در باغ انجام داد ، از آن پس، باغ را عفیف آباد نامیده اند .

باغ عفیف آباد یا باغ گلشن

این باغ در خیابان عفیف آباد شهر شیراز واقع است و هم اکنون در اختیار ارتش قرار دارد و یکی از بزرگ ترین موزه های سلاح خاور میانه در آن وجود دارد .

در این موزه سلاح های گرانبهایی همچون تفنگ فتح علی شاه، ناصرالدین شاه، مظفرالدین شاه قاجار، رضا شاه ومحمد رضا شاه پهلوی و مسلسل رییس علی دلواری دیده می شود.جلوی پلکان ورودی نیز ارابه ای ویژه ی تشییع جنازه ی رضا شاه پهلوی و توپ فتح علی شاه قاجار دیده می شود .

باغ عفیف آباد نمونهٔ کاملی از هنر گل کاری ایرانی است . این باغ یکی از قدیمی ترین و زیباترین باغ های شیراز است . این باغ در دوره صفویه از باغهای آباد و مهم شیراز و محل نزول پادشاهان بوده است .

وسعت باغ عفیف آباد

باغ عفیف آباد وسعتی حدود 127000 متر مربع دارد.این باغ در دوره صفویه از باغ های مهم و گردشگاه پادشاهان بود. در این دوران این باغ توسط شاهان صفوی مورد استفاده قرار می گرفته است.در زمان قاجاریه، میرزا علی خان قوام الملک این باغ را خریداری و اقدام به نوسازی باغ و درختان کرد و عمارتی زیبا و آراسته در آن بنا نمود. قوام دوم قناتی در نزدیکی باغ را برای آبیاری آن خریداری کرد .

در سال 1340 ارتش در مزایده این باغ را خریداری می کند تا اینکه پس از انقلاب اسلامی و به کوشش ارتش جمهوری اسلامی و همزمان با روز ارتش در تاریخ 29 فروردین 1370، باغ عفیف آباد به موزه نظامی شماره 2 کشور مبدل می شود.این مجموعه شامل یک کاخ سلطنتی، موزه سلاحهای قدیمی و یک باغ ایرانیست که همگی برای بازدید عموم هستند .

باغ عفیف آباد یا باغ گلشن شیراز

معماری بنای باغ عفیف آباد

این باغ یکی از کهن ترین باغ های شیراز است، از همین رو سادگی دیرینهٔ خود نگه داشته است. سردر باغ دارای چهار ستون گچی ساده است و سرستون های آنها با الگو گرفتن از سرستون های تخت جمشید طراحی شده است.

در پیشانی سردر نگاره دو شیر دیده می شود به گونه ای که گویی در را در میان پنجه های خود گرفته اند. پس از گذر از در، دالانی که آن را به فضای اصلی باغ پیوند می دهد. در سوی دیگر در و بر پیشانی دهلیز آیین تاج گذاری یکی از پادشاهان ساسانی به چشم می خورد .

موزهٔ عبرت باغ عفیف آباد شیراز

ساختمان کاخ دارای دو طبقه است که در آن نزدیک به 30 اتاق تالار وجود دارد. در شمال و جنوب تالار دو بخاری از سنگ مرمر تراشیده شده است. طبقه پایین موزه نظامی شده است و در آن آبنمای زیبایی ساخته شده و سوی خاوری آن با پنجره های رنگین ساخته شده است.

این طبقه با سه پلکان به طبقه دوم راه می یابد. طبقه دوم راهروی بلندی دارد که در دو سوی آن اتاق های تو در تو جای دارد. در مرکز این طبقه تالاری بزرگ و باشکوه وجود دارد. سقف تالار چوبی است و به به نقش های گل و بوته، شکارگاه و بزم و شادی آراسته شده است.

دورادور دیوارها گچ بری و مقرنس کاری شده و درها و پنجره ها از شیشه های ساخته شده اند. در این طبقه «موزهٔ عبرت» قرار دارد که دربردارنده اتاق های همایش، رخت کن، نشیمن، مطالعه، پذیرایی و قمارخانه است .

در پیشانی ساختمان نگاره ای از تاجگذاری یکی از پادشاهان ساسانی با کاشی آراسته شده است. در اصلی ساختمان در سمت شمال است که از مسیر پلکان سنگی به تالارسرپوشیده می رسد. نمای شرقی عمارت دربرگیرنده ایوانی بزرگ و زیباست که در تمام طول بنا کشیده شده است.

نمای غربی آن بسیار ساده است. ایوان جنوبی نیز از دید آذین بندی ها همانند ایوان شمالی است. در جلو ایوان بزرگ عمارت چهار ستون بلند ساخته شده است و سقف آن با قطعات چوبی پوشیده شده است.سر ستون های ایوان با الهام از نقش های تخت جمشید گچ بری شده است. همچنین در جلوی ساختمان نیز استخر بزرگی وجود دارد که راه اصلی باغ از جلو آن آغاز می شود .

معماری این باغ آمیزه ای از ویژگی معماری دوران هخامنشی، ساسانی و قاجاریه است .

نمای زیبای باغ عفیف آباد شیراز

آدرس باغ عفیف آباد شیراز

باغ عفیف آباد که آن را باغ گلشن نیز می نامند، در مغرب شیراز و در جنوب خیابان قصرالدشت بالاتر از باغ قدیمی رحمت آباد و در انتهای خیابان عفیف آباد واقع است. این باغ یکی از قدیمی ترین و زیباترین باغ های شیراز است .

آشنایی با باغ عفیف آباد

یکی از زیباترین و قدیمی ترین باغهای شیراز، عفیف آباد یا باغ گلشن در غرب شهر شیراز است. باغی ایرانی با حدود 13 هکتار وسعت، که در طول دوران , سادگی و زیبایی خود را حفظ کرده؛ دور تا دور باغ با دیواری آجری محفوظ شده است . درون این دیوار آجری، باغ آرایی و گل آرایی بسیار زیبا و دیدنی هست که نمونه ارزشمند و کاملی از گل آرای ایرانی است.

درب چوبی ورودی باغ در ضلع شمالی قرار دارد و در بدو ورود به باغ , حوضی مستطیل شکل و بزرگ و درختان اطراف آن چشم را خیره می کند. دو اتاقک با سقف چوبی در دو طرف دالان ورودی وجود دارد که اتاق نگهبانی است .

در ورودی باغ در شمال آن قرار دارد. سر در باغ چهار ستون ساده است که دو به دو در دو سوی آن و بر فراز ازاره آن قرار گرفته است. در پیشانی در ورودی ، نقش دو شیر که گویی را در میان پنجه های خود گرفته اند دیده می شود.

پس از گذر از در،دهلیزی وجود دارد که سقف آن را از چوب ساخته اند و با شکل های منظم هندسی مرتب کرده اند. سر ستون های ایوان گچبری شده اند و در بالای آنها به تقلید از نقوش تخت جمشید گچبری شده است. دیوار اتاق های تالار اصلی نیز همگی گچبری و مقرنس کاری شده و با نقش های گل و بته و صحنه شکار و مجابس بزم و رزم مزیّن شده اند . در دو طبقه ساختمان حدود 30 اتاق و تالار وجود دارد .

نمای داخل باغ موزه عفیف آباد شیراز

ثبت باغ عفیف آباد شیراز در فهرست آثار ملی

این باغ که معماری آن آمیزه ای از ویژگی های معماری دوران هخامنشی ، ساسانی ،زندیه و قاجاریه است، در تاریخ 10/3/1351 با شماره 913 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید .

قهوه خانه سنتی و حمام خزینه ای در باغ عفیف آباد

ساختمان قهوه خانه به شیوه معماری ایرانی ساخته شده است. دیوارهای قهوه خانه با آجر ساخته شده در میانه قهوه خانه حوض کوچکی وجود دارد. این قهوه خانه دارای شش حجره می باشد که آراسته به نقوش شاهنامه فردوسی می باشد و با ظرافت و زیبایی خاصی بر روی کاشی کشیده شده است.

از آن میان این نقاشی ها می توان «داستان ضحاک و کاوه آهنگر»، «داستان زال و سیمرغ»، «نبرد رستم و سهراب»، «نبرد تهمتن و دیو سفید» و «نبرد رستم و اسفندیار» را نام برد

ساختمان حمام هم بر اساس شیوه سنتی حمام های سنتی ایران بنا شده است. این حمام دارای دو خزینه آب سرد و گرم می باشد که از جاسازی دیگ مسی در کف خزینه، آب گرم فراهم می شده است.

حمام کهن باغ در پشت بام دارای مناره و قبه است. در دیوارهای این حمام نقش های برجسته ای به چشم می خورد،که از آن میان می توان به فرهاد در کوه بیستون، دیدار مردم با خسرو پرویز ساسانی، صحنهٔ ورودی یوسف به جمع زنان مصری اشاره کرد .

منبع:نمناک

پایگاه تحلیلی گفتمانی آبادان نیوز اخبار جنوب غرب کشور را بصورت تحلیلی، گفتمانی و خبری منتشر میکند.

شما در این آژانس خبری علاوه بر اخبار آبادان، خبر خرمشهر و اخبار اروند کنار را همزمان با اخبار خوزستان خواهید خواند.

ما در آبادان خبر، خبر آبادان را  بصورت شبانه روزی برای شما در کنار خبر های مهم ایران و جهان منتشر خواهیم کرد.

برای خواندن مستند ترین اخبار، آبادان نیوز را دنبال کنید چون این پایگاه خبری به گواه رنک الکسا و گوگل یکی از شاخص ترین پایگاه خبری استان خوزستان و جنوب کشور است.